Portrety i autoportrety z różnych lat
Wystawa (w gmachu głównym Malczewskiego") prezentuje malarstwo portretowe z kolekcji własnej placówki: 70 prac autorstwa ponad 30 artystów, dzieła wybitne i arcydzieła kolekcji portretów w Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu. Prace powstawały w II połowie XX w. Tworzyli je artyści kilku pokoleń. Są wśród autorów klasycy sztuki nowoczesnej w Polsce: Jerzy Nowosielski, Jerzy Tchórzewski, Marek Oberländer, także Andrzej Wajda; ale też inni twórcy generacji debiutującej bezpośrednio po II wojnie światowej, jak Jerzy Krawczyk, Adam Hoffmann, Maria Markowska i Zbigniew Karpiński. Są młodsi, urodzeni w latach 30. i 40.: Leszek Sobocki, Wiesław Obrzydowski, Jerzy Duda-Gracz, Edward Dwurnik, Zbysław Maciejewski i Łukasz Korolkiewicz; również urodzeni w latach 50., jak Stanisław Baj i Józef Panfil.
Po raz pierwszy muzeum prezentuje tę kolekcję w nowym układzie. W pierwszej części wystawy (głównie prace z lat 50., 60. i 70.) znalazły się obrazy ważne ze względu na historyczne, społeczne, polityczne, konteksty portretów, sytuację egzystencjalną twórców. W drugiej części (głównie z lat 70., 80. i 90.) są portrety, w których – niezależnie od odczytywanych treści - najważniejsza jest uroda obrazu. Wiele pięknych współczesnych portretów znajduje się w radomskiej kolekcji.
Oto artyści, których prace prezentujemy teraz na wystawie: Stanisław Baj, Bolesław Brzeziński, Wacław Dobrowolski, Jerzy Duda-Gracz, Tadeusz Dudziński, Edward Dwurnik, Antoni Fałat, Hilary Gilewski, Jacek Gulczyński, Adam Hoffmann, Ludwik Jaksztas, Barbara Jonscher, Zbigniew Karpiński, Edward Kiełtyka, Ewa Kierska, Łukasz Korolkiewicz, Jerzy Krawczyk, Ewa Kuryluk, Benon Liberski, Zbysław Marek Maciejewski, Zbigniew Makowski, Maria Markowska, Jerzy Nowosielski, Marek Oberländer, Wiesław Obrzydowski, Józef Panfil, Leszek Sobocki, Barbara Szajdzińska-Krawczyk, Wiesław Szamborski, Jerzy Tchórzewski, Andrzej Wajda, Arkadiusz Waloch, Andrzej Wróblewski.
W czasie trwania wystawy niektóre portrety – w związku z innymi wystawami - zostały wymienione, a więc warto ją obejrzeć na początku i na końcu pokazu.
Konkursy na portret odbywają się w Radomiu od lat 70. W 1978 radomskie Biuro Wystaw Artystycznych, które wybrało portret jako specjalizację, zorganizowało Prezentacje Portretu Współczesnego. Kolejne wystawy odbywały się pod nazwą Triennale „Prezentacje Portretu Współczesnego”: II - 1981, III - 1984, IV - 1987, V – 1990. V Triennale było wystawą międzynarodową. (Wszystkie wystawy były eksponowane w salach muzeum). W latach 90. Okręg Radomski ZPAP zaczął organizować Triennale Autoportretu, I – 1994, II – 1997, III – 2000, IV – 2003, V - 2006.
Radomska kolekcja portretów i autoportretów tworzona była przez wiele lat; kiedyś gromadziły portrety dwie instytucje, Biuro Wystaw Artystycznych i Muzeum Okręgowe. Kiedy w 1990 r. powołany został nowy oddział muzeum - sztuki współczesnej, obie kolekcje zostały połączone, a zbiory powiększały się odtąd dzięki akcji darów dla pierwszej w Polsce placówki, które oficjalnie otrzymało nazwę Muzeum Sztuki Współczesnej.
Ta wystawa, oprócz dzieł znanych odwiedzającym stale radomskie muzeum, prezentuje prace dawno niepokazywane. Wśród obrazów pozyskanych niedawno są zarówno nowe zakupy (przez trzy lata – 2006, 2007, 2008 - muzeum otrzymywało pieniądze na zakupy z programu „Znaki czasu”; m.in. kupiło prace Bolesława Brzezińskiego i Leszka Sobockiego); jak też dary (obrazy Stanisława Baja, Tadeusza Dudzińskiego, Edwarda Dwurnika, Hilarego Gilewskiego, Ewy Kierskiej, Jerzego Krawczyka, Ewy Kuryluk, Zbigniewa Makowskiego, Marii Markowskiej, Jerzego Nowosielskiego, Marka Oberländera, Barbary Szajdzińskiej-Krawczyk, Andrzeja Wajdy, Arkadiusza Walocha, zespół 6 obrazów wrocławskiego malarza Zbigniewa Karpińskiego).
Mieczysław Szewczuk
Kierownik Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu
