Opowieści zapisane w dziełach sztuki
Dziewiętnasty pokaz kolekcji muzeum to kolejna wystawa - esej, poświęcona polskiej sztuce po II wojnie światowej. Chodząc w budynkach, po klatce schodowej i salach, oglądamy większe lub mniejsze zestawy prac, grupowane zgodnie z tytułowym hasłem kolejnych części: 1. O domu, rodzinie, bliskich. 2. O przeszłości (tu trzy części: Pamięć wojny, Wobec tradycji narodowej, Wobec tradycji europejskiej). 3. O Bogu i PRL-u. 4. O tragizmie i heroizmie życia. 5. O strukturze świata. 6. Wizje ziemi i nieba.
Najwięcej jest obrazów, ale są rysunki, grafiki, rzeźby, instalacja - ponad 120 dzieł z lat 1947 - 2008 autorstwa ponad 50 twórców. Są prace artystów należących do kilku pokoleń, choć większość autorów to pokolenie debiutujące bezpośrednio po II wojnie światowej - klasycy polskiej sztuki współczesnej. Przeważają prace przedstawiające, ale są też abstrakcje.
Część „O Bogu i PRL-u” ukazuje zarówno świadectwa głębokiej wiary (obrazy Eugeniusza Muchy) jak też charakterystyczne dla Polski zjawisko: na przekór propagandzie i „socjalistycznej” rzeczywistości artyści przywoływali sferę religii (Edward Dwurnik, Zbylut Grzywacz, Leszek Sobocki). Kulminacją narracji jest ostatnia, największa sala, część wystawy zatytułowana „Wizje ziemi i nieba”.
Są tu obrazy artystów dla muzeum ważnych: tworzących sztukę narracyjną i abstrakcyjną jak Jerzy Nowosielski, Tadeusz Brzozowski i Erna Rosenstein, wyłącznie sztukę narracyjną - Jacek Waltoś, ale też abstrakcjonistów: Wojciecha Fangora i Jacka Antoniego Zielińskiego. Inni ważni twórcy, których zestawy dzieł pokazuje teraz muzeum to Henryk Błachnio, Stanisław Fijałkowski, Łukasz Korolkiewicz, Mieczysław Wejman, także abstrakcjoniści, Jadwiga Maziarska, Marek Oberländer i Zbigniew Tymoszewski. Są też na wystawie rzeźby – Władysława Hasiora, Jerzego Beresia, Marii Pinińskiej-Bereś, Antoniego Rząsy, Ludmiły Stehnovej, Olgierda Truszyńskiego.
Jak zawsze na pokazach kolekcji, oprócz dawnych (i nielicznych nowszych) zakupów jest wiele dzieł podarowanych przez artystów lub ich rodziny. Po raz pierwszy muzeum pokazuje tryptyk Mariana Kołodzieja (1921 - 2009) zatytułowany „Nr 432” – wizyjne wspomnienie zdarzeń w obozie Auschwitz. (Kołodziej był więźniem nr 432. Tę pracę, która jest próbą syntezy jego wielkiej rysunkowej instalacji w Harmężach pod Oświęcimiem artysta stworzył na prośbę twórców radomskiego muzeum).
Oto artyści, których prace prezentuje wystawa: Stanisław Baj, Jerzy Bereś, Kiejstut Bereźnicki, Maciej Bieniasz, Henryk Błachnio, Krystyna Brzechwa, Tadeusz Brzozowski, Jerzy Ćwiertnia, Jerzy Czuraj, Edward Dwurnik, Antoni Fałat, Wojciech Fangor, Stanisław Fijałkowski, Eugeniusz Geppert, Zbylut Grzywacz, Władysław Hasior, Tadeusz Kantor, Ewa Kierska, Zbigniew Karpiński, Marian Kołodziej, Łukasz Korolkiewicz, Witold Kowalski, Jerzy Krawczyk, Ryszard Lis, Zbigniew Makowski, Maria Markowska, Jadwiga Maziarska, Aldona Mickiewicz, Kazimierz Mikulski, Eugeniusz Mucha, Jerzy Nowosielski, Marek Oberländer, Wiesław Obrzydowski, Władysław Paciak, Józef Panfil, Ireneusz Pierzgalski, Maria Pinińska-Bereś, Janusz Przybylski, Erna Rosenstein, Jacek Rykała, Antoni Rząsa, Jacek Sempoliński, Jerzy Skarżyński, Barbara Skąpska, Hieronim Skurpski, Leszek Sobocki, Ludmiła Stehnova, Jan Tarasin, Olgierd Truszyński, Zbigniew Tymoszewski, Witold Urbanowicz, Jacek Waltoś, Mieczysław Wejman, Ryszard Winiarski, Jacek Antoni Zieliński.
Ponieważ wystawa trwać będzie kilka miesięcy, niektóre prace zostaną wymienione na inne. Być może zmieni się wtedy lista artystów.
Wystawa będzie czynna do 17 października br.
