„Błyskawica”, legendarny pistolet powstańców warszawskich w Muzeum im. Jacka Malczewskiego

25 lutego 2020

Niezwykle cenny eksponat trafił do zbiorów Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. To fragmenty legendarnego pistoletu maszynowego „Błyskawica”, używanych przez powstańców warszawskich. Broń datowana jest na lata 1943 -44.

  bozena1   - Stało się to dzięki postanowieniu Prokuratury Rejonowej Radom-Wschód i oraz delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków - mówi p.o. dyrektora "Malczewskiego" Leszek Ruszczyk. - To wynik bardzo dobrej współpracy, policji i urzędu konserwatorskiego - podkreśla Witold Bujakowski, konserwator zabytków. Jak mówi, wszystko dzięki temu, że w policji powstała specjalna komórka zwalczająca przestępczość przeciwko zabytkom odzyskiwane są zabytkowe przedmioty, które nielegalnie trafiają w ręce tzw. poszukiwaczy. - Do tej pory bardzo często trafiały one do prywatnych kolekcji i nic o nich nie wiedzieliśmy. Cieszyło oko tylko jednego posiadacza - podkreśla. Podinsp. Sebastian Strzeżek, zastępca komendanta wojewódzkiego policji w Radomiu nie chciał zdradzić szczegółów, w jakich policja zdobyła eksponat. -  Okoliczności wciąż są objęte tajemnicą śledztwa. Nie możemy też wyjawić naszego warsztatu. Mogę jedynie ujawnić, że policyjne działania trwały kilka miesięcy i obejmowały teren i współpracę jednostek z trzech województw, bo pistolet po drodze przechodził przez ręce czterech osób. Ostatecznie odzyskaliśmy go na terenie województwa lubuskiego, ale ponieważ to tu, na Mazowszu wszczęte było postępowanie, "Błyskawica" została tu przekazana - tłumaczy. Co to jest PM "Błyskawica"? - To bezcenny zabytek polskiej techniki wojskowej z okresu II wojny światowej. Wyprodukowano ich około 700 sztuk, a do dziś zachowało się 11 egzemplarzy - mówi Mariusz Król, kustosz z muzeum. Jak zaznacza, atutem tej broni była prostota. - Podzespoły były produkowane w wielu warsztatach na terenie Warszawy, poszczególne części były łączone ze pomocą gwintów hydraulicznych i wkrętów - wyjaśnia. Po rekonstrukcji oryginalna broń będzie prezentowana w muzeum. bdb W drugiej połowie 1942 roku inżynierowie Wacław Zawrotny i Seweryn Wielanier wzorując się na niemieckim pistolecie maszynowym MP 40 i brytyjskim pistolecie maszynowym Sten Mk II zaprojektowali pistolet maszynowy, możliwy do fabrykowania w warunkach konspiracyjnych, dlatego też poszczególne części były łączone ze pomocą gwintów hydraulicznych i wkrętów. Dokumentacja techniczna została wykonana od stycznia do kwietnia 1943 roku a prototyp został wykonany w sierpniu lub wrześniu 1943 roku. Dokumentacja techniczna została wykonana w okresie od stycznia do kwietnia 1943 roku. Prototyp był gotowy w sierpniu lub wrześniu 1943 roku. W listopadzie tego roku pistolet maszynowy otrzymał nazwę "Błyskawica". Pochodziła ona od trzech błyskawic wyciętych na stopce kolby (miały one podobny kształt jak znak firmy Elektrit). "Błyskawice" były montowane i przystrzeliwane w produkującym siatki ogrodzeniowe warsztacie Franciszka Makowieckiego. Pierwsza partia prototypowa liczyła pięć egzemplarzy. Po testach Kedyw zamówił następne 100, a później jeszcze 300. Do lipca 1944 roku wykonano 600 egzemplarzy, a w momencie wybuchu powstania warszawskiego były gotowe części następnych stu egzemplarzy. W czasie powstania Błyskawice montowano w rusznikarni na ul. Boduena (około 40 szuk). Łącznie wykonano około 700 sztuk tego pistoletu maszynowego.(Źródło: Muzeum Wojska Polskiego i Wikipedia).  
Tags