Peter Gemes i jego związki z Radomiem

18 maja 2010
Muzeum Sztuki Współczesnej – oddział Muzeum im. Jacka Malczewskiego zaprasza na wystawę "Péter Gémes (i inni Węgrzy)". O ekspozycji opowiada kierownik placówki Mieczysław Szewczuk.

Wystawa przypomina twórczość nieżyjącego już wybitnego artysty węgierskiego Pétera Gémesa (1951-1996) i jego związki z Radomiem. Podczas studiów w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych artysta zaprzyjaźnił się z radomianinem Stanisławem Zbigniewem Kamieńskim. Kamieński po dyplomie w 1975 r. rozpoczął pracę w tej uczelni (w pracowni litografii), a Gémes nadal mieszkał w Warszawie i czasami przyjeżdżał do Radomia. Z niezwykłą sprawnością namalował na zamówienie kilka widoków miasta. Te bliskie kontakty nie zanikły także po wyjeździe Gémesa na Węgry i trwały do śmierci jego śmierci.

Artyści wzajemnie obdarowywali się pracami, a Gémes podarował też swoje innym zaprzyjaźnionym radomianom. W Radomiu w zbiorach prywatnych jest ponad 50 prac, przede wszystkim u prof. Kamieńskiego, który posiada 7 dużych litografii z dyplomu w 1976 r. (i  stworzonych w Warszawie po dyplomie), a także zespół prac z lat późniejszych wykonanych techniką fotografii (tworzył Gémes obrazy stosując różne zabiegi techniczne, np. naświetlanie z kilku negatywów).
 
Posługując się techniką fotograficzną, nawiązywał Gémes do sztuki dawnej, przede wszystkim starożytnej. Fotografując siebie i rodzinę, aranżował sceny na wzór reliefów greckich, czy malowideł egipskich, później utrwalał różne układy swoich rąk i nóg, tworząc z nich ornamenty, znaki, litery; w ostatnim okresie traktując je jako dziennik.

Jest Péter Gémes jednym z tych artystów, których sztuka jest opowieścią o życiu i śmierci, osobistą - i zarazem uniwersalną, jak te, które tworzyli starożytni. W realizacjach monumentalnych (w Radomiu są na ogół wersje niewielkiego formatu) układał fotografie we fryzy, kolumny, piramidy. A jednak największe znaczenia miała doskonałość formy. Świadectwem uznania, jakie zdobyła jego sztuka na Węgrzech była wystawa w narodowej galerii Mücsarnok w Budapeszcie w 2000 r.; ukazał się wówczas obszerny album.

Radomska kolekcja czynna będzie jeszcze do do 15 czerwca.