Podróże z Kapuścińskim, Indianami, archeologami i chłopięce zabawki. To plany wystaw Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu

2 lutego 2025

Wystawą „Podróże z Herodotem. Świat oczami Ryszarda Kapuścińskiego” Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu rozpoczyna 28 lutego cykl tegorocznych ekspozycji. W planach są m.in. również prezentacje: zabawek chłopięcych, sztuki i archeologii kultur indiańskich oraz sztuki nieprofesjonalnej.

 

Muzeum przedstawiło plany wystawowe na na 2025 r. (fot. MJM Radom)

 

Pierwsza z wystaw (otwarcie 28 lutego) jest przedstawieniem różnorodności kultur pozaeuropejskich, inspirowaną podróżami Ryszarda Kapuścińskiego – polskiego reportażysty, publicysty, poety i fotografa, zwanego również „cesarzem reportażu”.

Tytuł wystawy oraz wybór zaprezentowanych państw nawiązują do książki autora pt. "Podróże z Herodotem", w której zamieszczono krótkie eseistyczne reportaże Kapuścińskiego, pełniącego rolę korespondenta w Azji i Afryce, wraz z jego przemyśleniami oraz refleksjami na temat towarzyszącej mu przez całą podróż publikacji greckiego historyka Herodota pt. "Dzieje". Kapuściński w swojej książce stara się porównać własne podróże po Azji i Afryce z opisami starożytnego kronikarza. Chociaż dzieli ich ponad dwa tysiące lat, łączy ich niegasnąca pasja do poznawania innych kultur, historii oraz ludzkich losów. Dzięki ich dziełom, "Dziejom" Herodota oraz "Podróżom z Herodotem" Kapuścińskiego, możemy spojrzeć na świat z unikalnej perspektywy, która łączy przeszłość z teraźniejszością, a czasem wskazuje na uniwersalne prawdy o naturze ludzkiej.

- Wystawa jest przede wszystkim autorską wizją kuratorek, ukazującą świat widziany oczami reportażysty Ryszarda Kapuścińskiego w latach 60. i 70. XX wieku. Na ekspozycji znajdą się eksponaty prezentujące kulturę materialną z państw Azji i Afryki: Chin, Indii, Egiptu, Sudanu, Etiopii, Iranu i Algierii - mówi zastępca dyrektora muzeum Ilona Pulnar-Duszyk i obok Katarzyny Jendrzejczyk, także kuratorka wystawy. Przypomina, że "Malczewski" ma pokaźne zbiory etnograficzne.

Chłopięce zabawki ze zbiorów Rodziny Sosenko”

Kolejna (maj - grudzień) ekspozycja wprowadzi nas w świat „Chłopięce zabawki ze zbiorów Rodziny Sosenko”. Będzie to ekspozycja o charakterze monograficznym. Zaprezentowane na niej zostanie szerokie spektrum tożsamości kulturowej i materialnej chłopców z perspektywy historii. Wybór obiektów obejmie zabawki związane z: komunikacją (samochody, samoloty, kolejki, statki), odwagą (szabelki, konie, żołnierzyki), majsterkowaniem i zamiłowaniem do techniki (narzędzia, młotki, scyzoryk).

Będzie można przyjrzeć się zjawisku odgrywania ról dorosłych przez chłopców (strażaka, kolejarza, żołnierza), a także poznać dziecięce aktywności ruchowe (łyżwy, narty, sanki, rowerki). Ponadto zaprezentowane zostaną: codzienny rytm dnia, przedmioty osobiste i codziennego użytku. Dzięki literaturze dziecięcej przypomnimy sobie sławne postaci bohaterów dziecięcych przygód.

Podróż do świata Indian

We wrześniu muzeum zaprosi na wystawę „Sztuka i archeologia kultur indiańskich. Polskie badania archeologiczne w Kolorado USA”. Zabierze ona zwiedzających w podróż do świata dawnych mieszkańców Ameryki Północnej. Prezentuje efekty ponad dekady badań archeologicznych prowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego w kanionach Kolorado. Odkrycia te, realizowane od 2011 r., obejmują spektakularne galerie sztuki naskalnej, które National Geographic określiło mianem „Dzikiego Luwru”. Monumentalne panele skalne, ciągnące się na długości 4 km zawierają setki rytów naskalnych wykonanych przez Indian Pueblo przed setkami lat.

Dzięki połączeniu tradycyjnych metod wykopaliskowych z nowoczesnymi technologiami, takimi jak skanowanie laserowe 3D, cyfrowe wizualizacje i badania geofizyczne, polscy badacze nie tylko szczegółowo udokumentowali te niezwykłe dzieła, ale również zrekonstruowali życie codzienne i strukturę społeczną dawnych mieszkańców regionu. Ryty naskalne, zdaniem naukowców, mogły pełnić funkcję astronomiczną, wyznaczając przesilenia i równonoce, a także symbolizować migracje, źródła wody czy motywy solarne. Analiza tych odkryć umożliwiła lepsze zrozumienie organizacji społeczności Pueblo, w tym ich struktur obronnych, takich jak kamienne wieże sygnalizacyjne, które świadczą o zaawansowanej współpracy mieszkańców w trudnych warunkach górzystego terenu.

Ekspozycja to także opowieść o determinacji i pasji polskich naukowców, którzy w wymagających warunkach terenu dotarli do trudno dostępnych galerii rytów naskalnych, nieznanych wcześniej lub ukrytych przez stulecia. Wystawa przybliża nie tylko piękno i symbolikę sztuki Indian Pueblo, ale także przedstawia nowoczesne oblicze archeologii, która dzięki zaawansowanym technologiom pozwala rzucić nowe światło na historię ludzkości.

"Inna" sztuka

Również we wrześniu "Malczewski" otworzy wystawę „Talent, Pasja, Intuicja II”.

Wystawa „Talent, Pasja, Intuicja II”, to kolejna, po dwudziestu latach ekspozycja prezentująca sztukę nieprofesjonalną. Tym razem będzie organizowana przez trzy polskie muzea: Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie i Muzeum Śląskie w Katowicach.

W 2025 r. 40 lat od wystawy „Inni” w Zachęcie i 20 lat od wystawy „Talent, Pasja, Intuicja” w Muzeum im Jacka Malczewskiego w Radomiu. Były to największe, najbardziej komplementarne prezentacie sztuki "innej" w dziejach polskiego wystawiennictwa.

W roku 2005 Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu i Państwowe Muzeum Etnograficznym w Warszawie przygotowały wystawę "Talent. Pasja, Intuicja”. Była ona z jednej strony retrospektywnym przeglądem najciekawszych zjawisk artystycznych najwybitniejszych osobowości twórczych z kręgu sztuki nieprofesjonalnej, naiwnej, outsiderskiej, art brut rozpoznanych w ciągu 20 lat (od 1985 do 2005 r.).

- W bieżącym roku proponujemy kolejną ekspozycję „Talent, Pasja, Intuicja II”, która stanie się przypomnieniem wybranych, wybitnych dzieł z dwóch poprzednich wystaw oraz okazją do zaprezentowania nowych twórców, którzy zaistnieli na rynku artystycznym od 2005 do 2025 r. - przypomina dyrektor Pulnar-Duszyk.

Na ekspozycji zobaczymy m.in. uznanych klasyków gatunku m.in. Nikifora, Ociepki, Monsiela, Krawczuka, Miklasiewicza, Zagajewskiego. Kudły, Zegadły, oraz prace nieco młodszych, niezmiernie utalentowanych artystów bez dyplomów, takich jaki Dembinski, Jeziorański, Rebelski, Świątek.

kat, bdb

Tags