Retrospekcje. Powiat Radomski. PIK zaprasza do Skaryszewa na spotkanie poświęcone Wstępom
Powiatowy Instytut Kultury zaprasza dzisiaj, 30 marca o godz. 18 na kolejne spotkanie z cyklu „Retrospekcje. Powiat Radomski”. Tym razem odbędzie się ono w Skaryszewie; można je także oglądać online na stronie PIK oraz na jego profilu na Facebooku.
Ilustracja ukazująca Wstępy w Skaryszewie z 1876 r. z czasopisma "Kłosy" (Materiały prasowe PIK)
"Tężeje mróz, grabieje dłoń,/ Zmrok w lasy niosą wrony./ Sznur z tyłu targa rosły koń,/ W jarmarczny dzień kupiony" ( fragment wiersza „Jarmark koński” Aleksandra Rymkiewicza).
Król Władysława IV Waza wydał w 1633 r. przywilej na jarmark ruchomy „post Dominica Quadragessimea proxima singularis annis”, czyli w najbliższy poniedziałek po niedzieli wstępnej Wielkiego Postu, każdego roku w Skaryszewie. Gdy w 1785 r. biskup Kasper Cieciszowski otrzymał w wieczyste posiadanie od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Skaryszew i okoliczne ziemie, postanowił wykorzystał prawo do jarmarku, żeby rozwinąć handel końmi. Koniec XVIII wieku był to bowiem czas, gdy konie coraz powszechniej zaczęto wykorzystywać w gospodarstwach, do prac polowych.
Historia początków skaryszewskich „Wstępów” jest bez wątpienia niezwykle interesująca. Jeszcze bardziej jednak pasjonuje wszystkich główny przedmiot oraz jednocześnie podmiot tego jarmarku czyli koń:
"Ostre ucho, niewielka głowa, pełne oko,/Czoło niewąskie, nozdrza rozwarte szeroko,/ Suche kolano, krótka, lecz gładka pęcina,/ Noga, co się w odstępie ni plącze, ni zgina" (fragment poematu „Ziemiaństwo polskie” Kajetana Koźmiana).
Dla tych zwierząt co roku na „Wstępy” przyjeżdżają tysiące sprzedających, kupujących oraz widzów. Jarmark i towarzyszący mu festyn to obecnie nie tylko wydarzenie handlowe, ale przede wszystkim jedna z największych atrakcji regionu radomskiego. W tym roku impreza została przełożona z marca na lipiec, ze względu na epidemię koronawirusa i zagrożenie wścieklizną,
Ale marzec nie minie całkiem bez wstępów. Gośćmi dzisiejszego spotkania będą: Karolina Papaj - dżokej, Piotr Kundys - hodowca koni, Mariusz Wójcicki - właściciel Stadniny Hubertus, Włodzimierz Płowiec - historyk i miłośnik Skaryszewa oraz Zdzisław Mroczkowski - radny powiatu radomskiego, wieloletni obserwator Wstępów.
