„Węgierskie pomniki pamięci” w skansenie
Na wystawie prezentowane są współczesne przykłady pomników pamięci oraz
fotografie zabytkowych i historycznych nagrobków słupowych.
Charakterystyczne
dla węgierskich cmentarzy protestanckich drewniane nagrobki słupowe,
zwane fejfa, są jednymi z najbardziej interesujących przykładów sztuki
ludowej. Nawiązują do prastarej tradycji, ale zwyczaj ich stawiania
upowszechnił się w XVII wieku, wraz z szerzeniem się Reformacji.
Nazwa fejfa wywodzi się z połączenia węgierskich słów głowa i drzewo, z kolei w XIX wieku w okresie romantyzmu powstała nazwa „kopjafa” – drzewce kopii, która nawiązywała do średniowiecznej tradycji rycerskiej. Od tego czasu nazwa „kopjafa” przyjęła się jako ogólne określenie dla drewnianych nagrobków słupowych, stąd wywodzi się znane w Polsce określenie „kopijniki”.
Układ elementów zdobniczych na słupach był zakodowanym przekazem pozwalającym odczytać imię, wiek, stan cywilny, a nawet przyczynę śmierci zmarłego. Dla każdego członka miejscowej wspólnoty symbolika rzeźbionych nagrobków słupowych była czytelna, a ich kształt i zdobienia mówiły wszystko o zmarłym. Znaczenie ornamentów i kolorystyka kopijników wyglądały różnie nie tylko w poszczególnych regionach, ale i wsiach.
Tradycja stawiania nagrobków słupowych prawie zanikła w czasach komunistycznych, jednak po 1989 roku odrodziła się i od tego czasu współcześnie stawiane kopijniki pełnią rolę pomników pamięci.
Żródło: MWR
