Polityczne postawy kobiet w przededniu odzyskania niepodległości. Panel dyskusyjny w „Elektrowni”
22 listopada 2018
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” zaprasza w piątek, 23 listopada, o godz. 18 na panel dyskusyjny towarzyszący wystawie Anki Leśniak pt. „patRIOTki”. Będzie to okazja do rozmowy m.in. na temat politycznych postaw kobiet i motywów ich działań w przededniu odzyskania niepodległości.
Anka Leśniak w swojej sztuce przywołuje nietuzinkowe, wymykające się łatwym interpretacjom biografie kobiet z przeszłości. Tym razem artystka sięgnęła do opisanej w książce Wojciecha Lady "Polscy terroryści" historii kobiet, które w pierwszych latach XX wieku włączały się w działalność polskich organizacji bojowych, biorąc udział w zamachach na carskich urzędników. Roznosiły bibułę, transportowały broń, a niekiedy zrzucały bomby z balkonów. Jak pisze Wojciech Lada: „Był to szereg niemal anonimowych dziś kobiet, które zwykle wpadały po roku lub dwóch działalności. Po zesłaniu i katordze wracały, prowadząc potem skromne życie robotnic”. Historia zapamiętała tylko te, które w II RP stały u boku liczących się mężów, jak Aleksandra Piłsudska, albo te nieliczne, które same robiły karierę polityczną.
Projekt patRIOTki i wystawa prezentowana w "Elektrowni" plasują się na pograniczu zagadnień związanych z historią, pamięcią, społeczeństwem i sztuką. Wpisują się też we współczesną żywą debatę o pojęciu patriotyzmu i łączonych z nim pojęć, takich jak suwerenność, naród, walka. Zadają pytanie, czym jest polski patriotyzm na tle niepokojów i zmian we współczesnej Europie i jak w tej narracji postrzegają siebie kobiety.
Panel dyskusyjny będzie okazją do rozmowy na temat politycznych postaw kobiet i motywów ich działań w przededniu odzyskania niepodległości, ale także o tym, jak obecnie postrzegamy ich aktywność. Czy współczesne polskie aktywistki mają coś wspólnego z działaczkami sprzed stulecia? Jak przez ten czas zmieniły się metody i cele walki? Zostanie również poruszona kluczowa w kontekście wystawy kwestia relacji między faktami, historyczną narracją i sztuką, a w szczególności reinterpretacja historii w perspektywie feministycznej.
W panelu wezmą udział: Wojciech Lada, historyk i dziennikarz. Opublikował książki: „Wielkie Ucieczki” o nielegalnym przekraczaniu granicy w PRL-u, „Polscy Terroryści” poświęconą socjalistycznym bojówkom walczącym z caratem na przełomie XIX i XX wieku oraz „Bandyci z Armii Krajowej”(2018), dotyczącą przestępczości i zbrodni w szeregach AK; Anka Leśniak, artystka, historyczka sztuki, autorka projektu patRIOTki. Zajmuje się rolą kobiet w historii i historii sztuki; Katarzyna Lewandowska, historyczka sztuki, feministka, kuratorka, aktywistka, działaczka na rzecz praw istot nieludzkich i wykluczonych. Wykładowczyni ASP w Gdańsku oraz Gender Studies w Instytucie Filozofii UMK w Toruniu. W badaniach skupia się na poszukiwaniu cielesności w sztuce współczesnej, wykorzystując dyskurs filozofii feministycznej.