Materiały archiwalne do radomskiej delegatury IPN przekazała radomianka Maria Krzeszowska. – W tym roku porządkowałam po mojej zmarłej siedem lat temu mamie, Jadwidze Rattter,  rzeczy i te dokumenty wpadły mi w ręce. Mama była łączniczką Armii Krajowej. Dokumenty te przekazała jej osoba, która nie wiedziała co z tym zrobić. To była żona jednego z dowódców AK. Na szczęście poznałam się, że jest to coś wartościowego - opowiada Maria Krzeszowska. Przyznaje, że gdy czytała niektóre zapisy,  była zszokowana. - Włos mi się na głowie jeżył. Są to oryginały, pisane odręcznie rozkazy, meldunki, regulaminy i różne zestawienia. Są też np. prośby o zatwierdzenie wyroków śmierci, a także zestawienia majątku AK okręgu radomskiego - wymienia Maria Krzeszowska. Dla niej najważniejsze jest to, żę będą służyły wyjaśnianiu prawdziwej historii. Zdaniem dr Krzysztofa Busse, historyka w IPN, materiały przekazane przez państwa Krzeszowskich zostały zgromadzone w kancelarii Inspektoratu Radom Armii Krajowej obejmującego Radom i Kozienice. - Mamy m.in. dokument dotyczący organizacji władz polskiego państwa podziemnego w czasie powstania ogólnonarodowego  - z 1943 roku. Następny dokument z tego samego roku to instrukcja o wzajemnych relacjach pomiędzy Armią Krajową a Szarymi Szeregami. Inny dokument mógłby być podstawą do nakręcenia filmu szpiegowskiego. Jest to bowiem tabela kryptonimów, która umożliwiała odszyfrowanie wiadomości. Są przepisy bezpieczeństwa dla łączności konspiracyjnej, wnioski o awans dla oficerów - opowiada historyk dr Busse. Kolejną grupą dokumentów są te, dotyczące mobilizacji w ramach akcji „Burza” i „Zemsta”. - Ta druga akcja polegała – mówiąc w dużym uproszczeniu - na pomocy, z jaką oddziały radomskiej AK miały przyjść powstańczej Warszawie. Mamy rozkaz wymarszu żołnierzy na stolicę - mówi historyk z IPN. Tego rodzaju dokumentów w zbiorze radomskiego IPN jeszcze nie było. - Te są jedyne z tego okresu. Będziemy starali się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego zostały w ten sposób zgromadzone, a potem je opiszemy i być może opublikujemy - zapowiada Danuta Pawlik, naczelnik Delegatury IPN w Radomiu. bdb, kat